آب منطقه‌ای آذربایجان ‌شرقی، شرکت، یکی از اداره‌های دولتی استان آذربایجان ‌شرقی با هدف بهبود وضعیت آبرسانی به مردم استان.

در ۱۳۴۲ش، سازمان آب و برق آذربایجان تشکیل و با تحت پوشش قرار دادن استان‌های آذربایجان‌ شرقی و غربی فعالیت خود را آغاز و از ۱۳۴۷ش، این سازمان به شرکت سهامی آب و برق آذربایجان تغییر نام داد. در ۱۳۵۹ش، با تصویب شورای انقلاب تحت عنوان شرکت سهامی آب منطقه‌ای آذربایجان فعالیت خود را ادامه و در ۱۳۶۴ش، با تصویب هیات وزیران به دو شرکت سهامی آب منطقه‌ای آذربایجان ‌شرقی و آذربایجان‌ غربی تبدیل گردید (سالنامه..، ص۳۵۵).

در جریان نهضت انقلابی مردم ایران ضد حکومت پهلوی دوم (1320-1357ش) و به‌ویژه پس از قیام خونین مردم تبریز در ۲۹ بهمن ۱۳۵۶، کارکنان این شرکت با حضور در تظاهرات و راه‌پیمایی‌های مردمی به این مبارزات پیوستند. اوج این فعالیت‌ها صدور اعلامیه در حمایت و همبستگی با اعتصاب کنندگان در فروردین ۱۳۵۷ بود (جدیدی).

با آغاز جنگ تحمیلی عراق ضد ایران در شهریور ۱۳۵۹، امور آب آذربایجان شرقی فعالیت‌های خود را در حمایت از رزمندگان در قالب حمایت‌های پشتیبانی انجام و بر اساس اطلاعات بدست آمده علاوه بر کمک‌های غیرنقدی، کمک‌های نقدی کارکنان این شرکت به‌صورت تخصیص یک روز حقوق ماهیانه و تهیه اقلام مورد نیاز جبهه‌ها بوده است. از جمله اقدامات دیگر برای کمک به جبهه‌ها، تأمین آب آشامیدنی و آزمایش کردن برای اطمینان از بهداشتی بودن آن بوده است (همو).

پس از افتتاح پایگاه بسیج شهید حسن عباسپور (وزیر نیرو در کابینه شهید محمدعلی رجائی) در امور آب تبریز، فعالیت‌های پشتیبانی جهت ثبت‌نام و اعزام نیروها به جبهه با هماهنگی ستاد پشتیبانی جنگ مستقر در استانداری آذربایجان‌ شرقی انجام شد. از مهم‌ترین فعالیت‌های این پشتیبانی، اعزام ۱۲ دستگاه لودر، ۹ دستگاه بولدوزر و ۱۶ دستگاه کمپرسی در مدت دوران جنگ و همچنین عملیات آبرسانی به پادگان شهید باکری* واقع در ۱۵ کیلومتری شمال دزفول بود (صحرائی، شمس‌محمدی). اعزام نیروهای داوطلب رزمی و تخصصی به همراه ابزار و تجهیزات لازم برای خدمات فنی و مهندسی از فعالیت‌های دیگر آن به شمار می‌رود. بطوری که در زمان‌های مختلف، این نیروها در بازسازی پل اصلی آبادان - خرمشهر و اتصال پل شناور برای گذر رزمندگان، جابه‌جایی نیروها و تأمین غذای رزمندگان حضوری فعال داشتند (همو). شرکت سهامی آب منطقه‌ای آذربایجان ‌شرقی، با هدف حفظ و حراست منابع آب زیرزمینی استان، انتقال آب از حوزه‌های مجاور برای تأمین آب استان و آبرسانی به شهرهای مختلف، به فعالیت پرداخته است. در سال‌های جنگ، شرکت سهامی آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی با حفر و لوله‌گذاری چند حلقه چاه آب در پادگان شهید باکری تبریز، همچنان در حوزه کمک‌رسانی به جبهه جنگ فعال بود (همو).

در طول جنگ، ۶۵ تن از کارکنان این شرکت در قالب نیروهای رزمی و تخصصی به جبهه‌ها اعزام شدند که از این شمار، یک تن به نام میرحیدر غفاری متولد (1324ش، استان آذربایجان‌غربی، شهر ماکو) در کرمانشاه به شهادت رسیده است، ۱۵ تن مجروح و سه تن هم اسیر شدند (شرکت ... ).

پس از پایان جنگ، این شرکت ۶۹ تن از ایثارگران و فرزندان شهداء را جذب کرد (همو).

تجلیل از خانواده‌های شهدا و ایثارگران، برپایی نمایشگاه عکس شهدا در مراسم گرامیداشت هفته دفاع مقدس، تزیین سالن شرکت با تصاویر شهدا و دیدار با خانواده آن‌ها، آزادگان و خانواده ایشان و حضور در مناسبت‌های مربوط به دفاع مقدس، از دیگر فعالیت‌های این شرکت است (نیری).

در جلسه مورخ ۲۱ شهریور۱۳۷۲ هیئت وزیران و پیشنهاد شماره ۴۸۹۱۰/1305/505 وزارت نیرو و به استناد ماده ۳۲ قانون توزیع عادلانه آب مصوب ۱۳۶۱ش، نام شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی به شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی و اردبیل تغییر و تصویب گردید و از ۱۳۸۶ش نیز دراجرای مصوبه شماره ۲۶۹۱۴ ت ۳۳۵۵۹ هـ  مورخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۴ دو استان تفکیک یافته و نام این شرکت به شرکت سهامی آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی تغییر یافت (معرفی...، بش).

مآخذ: جدیدی، یوسف‌علی (از کارکنان شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی در زمان جنگ)، مصاحبه با مؤلف ۱۱ تیر ۱۴۰ظ؛ سالنامه آماری استان آذربایجان‌شرقی ۱۳۹۹ش، نشر تبریز، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان آذربایجان ‌شرقی، ۱۴۰۱ش؛ شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌شرقی، گواهی سند، سند مورخ۱۰ آذر ۱۴۰۳، سند شم ۳۶-9-302؛ شمس‌محمدی، علی‌رضا (مسئول دفتر مدیرعامل)، مصاحبه با مؤلف، ۱۹تیر۱۴۰۴؛ معرفی شرکت (بارگذاری ۱۱ آذر ۱۳۹۳)، شرکت آب و فاضلاب استان آذربایجان شرقی،WWW.abfazeb.ir  ؛ نیری، رضا(مسئول وقت بسیج آب منطقه‌ای آذربایجان ‌شرقی) مصاحبه با همو، ۱۹ تیر ۱۴۰۴.

/فاطمه اسدی/